Stok nedir?
Bir firmanın veya işletmenin, üretim yapabilmek için elinde bulundurmuş olduğu yarı mamul, mamul, hammadde ürünlerini stok denir. Üretim firmalarının maliyet kalemlerinden biri olan stok tutmak, her alternatif maliyet yükseltilmeden önce kontrol altına alınması gerekir. Üretim talebini karşılayacak derecede stok elde bulundurulurken, lojistik, saklama ve aşınma gibi maliyetler de düşürülmeye çalışılır.
Bir market işlettiğinizi düşünün. İşletmenizde çikolataları talebe göre çok çeşitli tutmaya çalışırken, aynı zamanda da son kullanma tarihleri yaklaşmadan tüketilmesine özen gösterirsiniz. Bayramlar gelirken çikolata stoğunu arttırarak, gelen talebe göre tahmin yapar ve ona göre sipariş verirsiniz. Deponuzun alanına göre çikolata stoğunuzu yaparsınız. Bayram geçtikten sonra elinizde çikolata kaldıysa ve çikolatalar, son kullanım tarihinden önce tüketilmediyse bu durum stok yönetimini yanlış yaptığınızı gösterir. Bu durumda da dikkat etmeniz gereken, stok yönetimini takip ederken aynı zamanda depo takibi de yapmanız gerekir.
Doğru stok yönetimi için, kontrollerin belirli aralıklarla yapılması gerekir.
Stok neden tutulur?
Talep artışını karşılamak için doğru bir şekilde stok tutmanız şarttır. Bazı dönemlerde, bazı ürünlerin satışında büyük ölçüde artış meydana gelir. Örneğin, bayramlarda çikolata ve şekerler gibi. Bu nedenle talep artışına karşılık vermek için stok tutulur. Stoklu olan ürünlere, talep olduğu zaman piyasaya rahatlıkla sürülebilir.
Hazırlıksız yakalanmama
Ticari faaliyetler, her ne kadar hesaplamalar ve tahminlerle kontrol altına alınmaya çalışılsa da talep, arz ve ürün tedariğinde önceden tahmin edilemeyen ve değişkenlik gösteren durumlara karşı hazırlıklı olmak amacıyla stok tutulması önemlidir. Stok tutmanız durumunda, herhangi bir ürün veya hammaddeye olan talebi kolaylıkla karşılayabilirsiniz.
Tedarik maliyetlerini düşürmek
Herhangi bir ürünün, toplu bir şekilde sipariş verilmesi tedarik maliyetini düşüren etkenlerden biridir. Sürekli talebin olduğu ürün ve hammaddeler, hem lojistik hem de adet başı maliyet düştüğü için yüksek hacimlerde alınarak stoklanabilir.
Stok Maliyeti Nedir?
Stok yönetimi konusunda en fazla merak edilen konulardan biri de stok maliyetidir. Stok maliyeti genel olarak iki farklı şekilde karşınıza çıkabilir.
Birim Maliyeti
Bir işletmenin veya firmanın, tedarikçiden aldığı ürünün fiyatıdır.
Sipariş maliyeti
Sipariş vermek için izlenilmesi gereken bütün adımların maliyetini içerir. Sipariş maliyeti içerisinde ürünlerin taşınma sürecinde olan maliyeti de bulunmaktadır.
Stok kaydı nasıl tutulur?
Bir işletmenin veya firmanın, ürün akışındaki takibi ve düzeni kontrol etmek amacıyla ihtiyaç duyduğu en önemli işlem, stok kaydıdır. Müşteri taleplerinin karşılanması, ihtiyaçların doğru bir şekilde çıkarılıp listelenmesi ve yeni ürün stoğunda hangi ürünlere yer verilip verilmemesi gerektiğine karar verme konusunda, önemli bir etkendir.
Stok kaydı tutulmaması durumunda, ürün miktarı, ürünün hangi depoda olduğu, hangi depoda kaç adet ürün olduğu gibi bilgileri yanlış bilmenize yol açabilir. Hata yapmaya açık olan bu durum, hem zamandan hem de maliyetten büyük kayıplar vermenize neden olur. Bunun için stok tutmanız önemli ve şart olan bir işlemdir.
Stok Yönetiminin Avantajları
- İhtiyaçlar doğru bir şekilde belirlenip yönetildiğinde finansal yönetim büyük ölçüde önem kazanır.
- Stok yönetimi, üretim sürecinin düzenli ve aktif devam etmesini sağlar.
- Hammadde ve ürün eksikliğinden kaynaklanan sorunların önüne geçilir.
- Malzeme ve ürün kaybı minimum seviyeye indirilir.
- Muhasebe işlemi daha kolay yapılır.
- Tedarik ve satış sürecini hızlandırır. Buna bağlı olarak maliyet düşer.
- Üretim sürecinin daha kolay yönetilmesini sağlar.
Stok Yönetiminin Dezavantajları
- Stok bulundurma, barındırma maliyeti artabilir.
- Stoklara bağlanan para, diğer kaynaklar içim kullanılamaz haldedir.
- Depolanan ürünün piyasası azaldığında, maliyetine yakın ya da maliyetin altında olacak şekilde elden çıkarılması gerekebilir.
- Hammadde fiyatının piyasada sabit olmaması durumunda, hammaddeyi yüksek fiyattan stok yapma ve zarar etme ihtimali artar.
Stok Muhasebe Kaydı
Bir işletmenin veya firmanın, mevcut olan stoğuna ait muhasebe kaydı oluşturulurken, stok türlerine göre bir gruplama yapılır. Bu gruplama, hammadde, mamul ve yarı mamul olarak üçe ayrılır.
Hammadde Stokları
Herhangi bir işleme uğramamış, tedarikçiden firmaya gelen malzeme ya da bilgiye hammadde stoğu adı verilir. Bir firma için, işlemi gerçekleşmemiş (üretimi tamamlanmamış) ürünler başka bir işletme için hammadde olabilir.
Yani, tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir firma için tedarikçiden aldığı kumaş, hammadde stoğu olarak değerlendirilir. Ancak bu ürün, kumaş firması için hammadde niteliğinde değildir.
Yarı mamul Stokları
Üretim sürecine giren ancak son aşamaya geçememiş ürünlere yarı mamul adı verilir. Birden fazla aşaması olan üretim modellerinde, yarı mamul stoğunda zincirleme bir akış mevcuttur. Üretimin herhangi bir aşamasında olumsuz bir durumla karşılaşılması durumunda, stokta bulunan yarı mamul kullanılarak üretimin tamamlanması için bir planlama yapılır.
Mamul Stokları
Üretim sürecini tamamlayan, ürünlerin artık satışa hazır halde olduğu ürünlere mamul adı verilir. Bı grupta bulunan depolanma miktarının toplamı mamul stoğunu oluşturmaktadır. Üretim süreci bitmiş olan bütün ürünler de bu gruba aittir.
Stok takibi nasıl yapılır?
Birçok farklı yöntemle yapılan stok yönetimi, excel ve benzeri programlar, kağıt kalem, stok takibine yönelik özel yazılımlar ve kendi yazılımlarınız ile takibi yapmanız mümkün. DİA olarak firmanıza özel sunulan stok yönetimi, içerisinde fatura takibi, raporlama, gelir gider tablosu, cari hesap takibi ve e-fatura, online tahsilatı barındırmaktadır.
DİA Farkıyla Stok Yönetimi
Online tahsilat, fatura takibi gibi işlemlerle entegre olan stok yönetimi, firmanızın ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda DİA farkıyla özenli bir şekilde planlanır. Depo ve stok takip programları, bir işletme için en çok önem verilmesi gereken işlemlerden biridir. Ürün takibini doğru ve eksiksiz olarak yapmak, hangi ürünlerin ne kadar miktarda olduğunun takibini yapmak gibi işlemlerin tamamını kapsayan stok yönetimi, her firma için farklı bir planlama ile yapılmaktadır.
DİA olarak firmanın bütün özellik ve ihtiyaçları doğrultusunda, işletmeye özel bir stok yönetimi hazırlıyoruz. Sizde bu işlem hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.