Genellikle erp yazılımlarında ve mrp (material requirement planning) oluştururken kullanılır. Ürün ağacına zaman zaman ürün reçetesi de denilebilmektedir. Fakat ikisi farklı şeylerdir. Peki ürün ağacı nedir? ürün ağacı nasıl kullanılır? Ürün ağaçları nasıl oluşturulur? Ürün ağacı örneği ile bunları yazımızda kısa ve öz olarak anlatacağız.
Ürün Ağacı Nedir?
İçindekiler
Ürün ağacı bir ürünü oluşturmak için gereken yarı mamul ve hammaddeleri gösteren bir şemadır. Ürün ağacında yalnızca bir ürünü oluşturan diğer ürünler, hammaddeler ve bunların miktarları gösterilir. Ürün ağacı bundan ibarettir. Fakat erp ve üretim programlarında ürün ağacı tanımlamaları yaparken iş istasyonu bilgileri, operasyon bilgileri, operasyonların süreleri gibi normalde ürün ağacı tanımında bulunmayan bilgiler de girilmektedir. Ürün ağaçları erp sistemine ürün reçeteleri olarak tanımlanır. Ürün ağacı aslında ürün reçetelerinin birleştirilmesi ile oluşturulur. Bir sonraki bölümde ürün ağaçları ve ürün reçeteleri ilişkisi daha net anlaşılacaktır. Ürün reçetelerinin bir diğer adı malzeme listesi (BOM)’dir. BOM İngilizce “Bill of Material“sözcüğünün kısaltmasıdır.
Ürün Ağacı Nasıl Oluşturulur?
Ürün ağacında yukarıda da belirttiğimiz gibi bir ürünü oluşturan parçalar ve isimlerinin olması yeterlidir. Fakat ürün ağacını gelişmiş bir üretim programında kullanacaksanız onun formatına göre bir tanımlama yapmanız gerekir. Bir laptop için örnek bir ürün ağacı aşağıdaki gibidir.
Yukarıdaki örneğe bakıldığında bir ürün ağacının ne olduğu daha net anlaşılabilmektedir. Ürün ağaçları sayesinde üretimini gerçekleştirdiğimiz bir ürünün hangi parçalardan oluştuğunu ve o parçaları da hangi parçaların oluşturduğunu net bir şekilde anlayabilmekteyiz. Ürün reçetesi ise ürün ağacındaki bir ürünü oluşturan direk parçaları anlatır. Örnek olarak Montajlı anakartı oluşturan işlemci ram ve anakart gibi parçaların bulunduğu kısım montajlı anakartın ürün reçetesidir. Aynı şekilde montajlanmış laptopun ürün reçetesi ise montajlı kasa ve lcd ekrandan oluşmaktadır.
MRP Yazılımları İçin Ürün Ağacı
MRP yazılımlarında kullanılan ürün ağaçları ile yukarda örneğini verdiğimiz standart bir ürün ağacı prensipte aynı temele dayanır. İkisi de bir ürünü ve onu oluşturan parçaları göstermektedir. Fakat mrp sistemlerinde ürün ağaçlarına genellikle iş istasyonları, depolar, operasyonlar da eklenebilmektedir. Bir de mrp ve erp yazılımlarında her ürünün bir stok kodu olacağından bu ürünlere birer stok kodu da tanımlanmalıdır.
Laptop Ürün Ağacı Örneği
Yukarıdaki örnek üzerinden gidecek olursak mrp ve erp programı sistemine tanımlanan örnek bir ürün ağacı ve Reçete listesi aşağıdaki gibidir. Bu örnek semboliktir. Sadece okurlara ışık tutması için oluşturulmuştur. Tanımlamalar kullandığınız erp yazılımana ve üretim yönetim sistemine göre farklılık gösterecektir.
Paketli Laptop Reçetesi
| STOK KODU | STOK ADI | STOK TİP | GİRİŞ – ÇIKIŞ | MİKTAR | MİKTAR TİP |
|---|---|---|---|---|---|
| MM-LAPTOP01 | Kutulanmış Laptop | Mamul | Stok Giriş | 1 | Adet |
| YM-LAPTOP01 | Montajlanmış Laptop | Yarı Mamul | Stok Çıkış | 1 | Adet |
| HM-SARF01 | Kutu | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
| HM-SARF02 | Garanti, Kullanım Klavuzu Dökümanları | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
| HM-SARJ01 | Şarj Adaptörü | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
Montajlı Laptop Reçetesi
| STOK KODU | STOK ADI | STOK TİP | GİRİŞ – ÇIKIŞ | MİKTAR | MİKTAR TİP |
|---|---|---|---|---|---|
| YM-LAPTOP01 | Montajlanmış Laptop | Yarı Mamul | Stok Giriş | 1 | Adet |
| YM-KASA01 | Montajlı Kasa | Yarı Mamul | Stok Çıkış | 1 | Adet |
| HM-LCD01 | LCD Ekran | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
Montajlı Laptop Kasa Reçetesi
| STOK KODU | STOK ADI | STOK TİP | GİRİŞ – ÇIKIŞ | MİKTAR | MİKTAR TİP |
|---|---|---|---|---|---|
| YM-KASA01 | Montajlanmış Laptop | Yarı Mamul | Stok Giriş | 1 | Adet |
| HM-HDD01 | Hdd | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
| HM-KASA01 | Kasa | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
| YM-ANAKART01 | Montajlı Anakart | Yarı Mamul | Stok Çıkış | 1 | Adet |
| HM-KLAVYE01 | Klavye | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
| HM-TOUCHPAD01 | Touchpad | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
| HM-ADAPTOR01 | Wireless Adaptör | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
Montajlı Anakart Reçetesi
| STOK KODU | STOK ADI | STOK TİP | GİRİŞ – ÇIKIŞ | MİKTAR | MİKTAR TİP |
|---|---|---|---|---|---|
| YM-ANAKART01 | Montajlı Anakart | Yarı Mamul | Stok Giriş | 1 | Adet |
| HM-ISLEMCI01 | İşlemci | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
| HM-RAM01 | Ram | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
| HM-ANAKART01 | Anakart | Hammadde | Stok Çıkış | 1 | Adet |
ERP Programında Ürün Ağacı Nasıl Tanımlanır?
ERP ürü ağacı örnekleri ve Dia ERP Programında ürün ağacının nasıl tanımlanacağını öğrenmek için alttaki videoyu izleyebilirsiniz.
Teşekkürler bilgiler için. Kısa ve anlaşılır olmuş. Ben yeni üretim müdürü oldum. Ürün reçetelerinde eksikler ve yanlış girişler var. Ayrıca stok giriş-çıkış depo tanımları yapılmamış. 2 sorum olacak. Yanıtlayabilirseniz müteşekkir kalırım.
1-Sorum. Ürün reçeteleri oluşurken ürün ağacındaki montajlamalarda veya iki farklı üründe kullanılan ortak Yarı Mamül veya Hammadde lerin stok kartları açılırken aynı kodu vermemiz mi doğru yoksa farklı kod vermemiz mi doğru.
2-Sorum. Ürün reçetelerinde ki her işlemde stok giriş/ çıkış depolarını tanımlamaları her Yarı mamül ün İşlemi için depo tanımlamak dahabmı doğru olur. Yani her işlem bitimini görmek için. Tekrar Teşekkürler
Merhabalar Kadir Bey,
1. Sorunun cevabı olarak üretimde kullanılan her bir yarı mamül ve hammaddeleri her ne kadar çeşitli reçetelerde ortak kullanılsa bile mükerrer stoklar açmamanız gerekir. Kullandığınız yazılım nedir bilmiyoruz ama ortak olan yarı mamül ve hammaddelerinizi mükerrer olmadan tanımlamanız takip açısından daha sağlıklı olacaktır.
2. Sorunuza cevap olarak ise her bir yarı mamül ve mamül için ayrı depo açmanız yürütme açısından çok sağlıklı olmayacaktır. Stoklarınıza göre değil de depolarınızı işlevlerine ve sürecinize göre oluşturmanız daha sağlıklı olacaktır. Örnek olarak Giriş Kalite, Hammadde, Sevkiyat, Üretim, İade gibi hacminize ve süreç işleyişinize göre depo oluşturmanız yürütme açısından daha kolay olacaktır.
İyi çalışmalar.