Sevk İrsaliyesi Nedir ?
Satılmış ya da satılacak olan ticari ürünlerin bir yerden başka bir yere taşınması için kullanılması zorunlu olan ve mali onaylı kağıtlar üzerinde düzenlenen belgeye Sevk İrsaliyesi denir.
Sevk irsaliyesinin ürünlerin nakil ettirildiği araç üzerin de bulunması zorunludur. Taşınan ticari ürün aynı firmanın başka bir adresine olabileceği gibi (depolar ve şubeler arasındaki ürün sevkleri gibi) bir firmadan başka bir firmaya ve/veya şahsa da olabilir.
Sev İrsaliyesinin zorunlu olduğu durumlar nelerdir?
Bir firmanın kendine ait depoları ve/veya şubeleri arasında ürün sevkıyatı olacaksa sev irsaliyesi düzenlenmek zorundadır. Mesela firma Ana depodan başka il veya ilçelerdeki tali depolara ürün sevk edebilir. Ya da bir depodan kendi şubesine ve/veya şubelerine ürün sevk edebilir. Bu sevkıyatlarda sevk irsaliyesi düzenlemek ve sevk aracın da bulundurmak zorun dadır.
Bir firmadan ticari ürünlerin satılmak üzere toptancıya, aracıya ve/veya bir perakendeciye gönderildiği hallerde de malı gönderen tarafından sevk irsaliyesi oluşturmak zorundadır.
Satılan ürünün sevkıyatın da faturasının bulunması sevk irsaliyesi bulundurma zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
Hangi durumlarda sevk irsaliyesi kullanılmaz?
Son kullanıcıların kullanmak ve/veya tüketim amacıyla almış oldukları ürünleri kendilerinin taşımaları ve/veya nakil ettirmeleri durumun da ürünlere ait satış fişi veya faturanın bulundurulması durumun da sevk irsaliyesinin oluşturulmasına gerek yoktur.
Sevk irsaliyesi hangi bilgileri içermelidir?
İrsaliye olduğunu belirten yazı,
İrsaliye düzenleyen mükellef firma veya şahsın ticari unvanı veya adı soyadı, iş adresi, vergi dairesi ve vergi numarası,
Maliye bakanlığını temsil eden klişe veya noter tasdik mührünün basılı şekli,
Taşınan ürünlerin adı ve miktarı,
Ürünleri teslim alacak firma ve/veya şahsın ticari unvanı veya adı soyadı, vergi dairesi ve vergi numarası,
İrsaliye oluşturanın, ürünleri teslim alanın ve teslim edenin imzaları.
Ürünün teslim edileceği yerin adresi,
İrsaliye seri numarası, sıra numarası ve düzenleme tarihi ve fiili sevk tarihi (ürünlerin taşıyana teslim tarihi),
Sevk İrsaliyesi düzenlerken nelere dikkat edilmelidir?
Gün
Sevk edilen ürünün faturası en geç 7 (yedi) gün sonun da kesilmelidir. İrsaliye deki ürünlerin KDV sinin oluşabilmesi için faturasının düzenlenmesi gerekir.
Nüsha Sayısı
Sevk belgesi (irsaliye) en az üç nüsha olarak düzenlenir. Bir nüshası mutlaka düzenleyen mükellefte kalır diğer nüshaları ürünleri taşıyan kişide bulunmalıdır. 3 nüsha olarak düzenlenmeyen irsaliyeler hiç oluşturulmamış sayılır ve bu durumdaki her bir irsaliye için özel usulsüzlük cezası kesilir.
Bulundurma Zorunluluğu
Sevk irsaliyesinin ürünleri nakleden araçta bulunması zorunludur. Yolda maliye tarafından yapılan bir denetim de taşınan ürünlerin sevk irsaliyesi araçta bulunmazsa ürünleri taşıyan ve taşıttıran yani satıcı ve alıcıya her bir irsaliye için ceza kesilir.
Alıcı ve Satıcı Durumu
Ürünler alıcı tarafından taşınıyor veya taşıttırılıyor sa sevk irsaliyesini de kendisi bulundurmak mecburiyetin dedir. Ancak irsaliyenin satıcı tarafından düzenlenmesi konusun da anlaşılmış ve satıcı sevk irsaliyesini oluşturmuş ise alıcının ayrıca bir sevk irsaliyesi düzenlemesine gerek kalmaz.
Usulsüzlük Cezası
Sevk belgesinin düzenlemesinin alıcı mükellefe ait olduğu durumlarda belgenin oluşturulmadığının anlaşılması durumun da özel usulsüzlük cezası alıcıya kesilir.
Satıcıya Kesilen Usulsüzlük Cezası
Ancak taşıma alıcı tarafından yaptırıldığı halde, sevk irsaliyesinin satıcının düzenlemesi ile ilgili anlaşma yapılmış ise belgenin yanlışlarından oluşacak usulsüzlük cezaları satıcıya kesilir.
Miktar ve Muhteviyatta Tutarsızlık Cezası
Denetim sırasın da düzenlenen sevk belgesin deki miktar ve muhteviyat ile sevk aracındaki miktar ve muhteviyatta tutarsızlık gösterirse bu tutarsızlıkla ilgili sebepler araştırılır, eğer bu tutarsızlık satıcı firma ile ilgili ise ceza satıcı firmaya kesilir. Ancak satıcı firma belgesini doğru düzenlemiş ise ve alıcı daha sonradan sevk aracına farklı ürünler yüklemişse bu durum da ceza alıcıya kesilir.
Yazılım ile Sevk irsaliyesi düzenlemek
Ticari Yazılım ve ERP kullanan bütün işletmeler sevk irsaliyelerini bu yazılımlar ile oluştururlar. Ticari Programlar ve ERP’lerde irsaliye oluşturabilmek için irsaliye modülünün aktif olması gerekmektedir.
İrsaliye modüllerin de kanunen kullanılması zorunlu veri alanlarının yanın da kaydedilmesi raporlamalarda çok önemli olabilecek veri alanları da bulunabilmektedir. Örneğin depo adı, Sipariş nosu, Şube adı vb gibi.
İrsaliye modülün de alış irsaliyesi, satış irsaliyesi, ön satış irsaliyesi, perakende satış irsaliyesi, toptan satış irsaliyesi, konsinye mal çıkış irsaliyesi, konsinye mal alış irsaliyesi, mal alım iade irsaliyesi gibi irsaliye başlıkları bulunur. İrsaleye ve Faturalarınız takip etmek için ön muhasebe programlarından faydalanabilir veya Kobiler için geliştirilmiş daha kapsamlı Kobi ERP yazılımları kullanabilirsiniz.