Herhangi bir işletmede, işletmenin dönem sonunda kar ve zarar durumunu ortaya koyan, kar veya zararın ortaya çıkmasına sebep olan gelir, giderleri ve kayıpları özetleyen hesaba kar zarar hesabı adı verilmektedir. İşletmenin gelirleri ve karı hesabın alacak tarafına yazılırken işletmenin giderleri ve zararı ise hesabın borç tarafına kayıt edilmektedir.
Gelir Tablosu Nedir?
Gelir tablosunda herhangi bir işletmenin bir dönemde elde ettiği gelirle yaptığı giderler tasnifli bir şekilde gösterilmektedir. Kısacası, gelir tablosunda dönem faaliyetlerinin net sonucu, kar ve zarar olarak belli olmaktadır. Gelir tablosu; oldukça dinamik bir tablodur. Belirli iki tarih arasındaki işletme faaliyetlerinin sonuçlarını özetlemektedir ve muhasebe programlarında genelde hazır formatları bulunmaktadır. Gelir tablosunda birçok kalem bulunmaktadır. Faaliyet karı, brüt satış karı ve net kar veya zarar; bu kalemleri oluşturmaktadır. Bunun dışında süreklilik gösteren ve göstermeyen gelir ve giderler, olağan gelir ve karlar, olağan gider ve zararlar, olağan dışı gelir ve karlar, olağan dışı gider ve zararlar olmak üzere belirli gruplar yer almaktadır. Ayrıca, finansman giderleri farklı bir grup olarak belirlenmiştir. Ek olarak, gelir tablosundaki kalemler arasında mahsup yapılması söz konusu değildir. Tutarı bulunmayan kalemler, gelir tablosunda yer almamaktadır.
Gelir Tablosu Formatı Nasıldır?
Gelir tablosunun oluşturulmasında mali tablolar ilkeleri dikkate alınmaktadır. Bu tablonun düzenlenmesinde esas faaliyetlerden sağlanan gelirler, süreklilik gösteren diğer faaliyetlerden sağlanan gelirler ve süreklilik göstermeyen diğer faaliyetlerden sağlanan gelirler farklı olarak gösterilmektedir. Gelir tablosunun düzenlenmesinde belirli ilkeler gözetilir. Bu ilkeler sayesinde gelirler, satışlar, giderler, kar ve zararlara ait hesaplar, belirli dönemlere ait işletme faaliyeti sonuçları; gerçek ve sınıflara ayrılmış şekilde gösterilir.
Gelir Tablosu Türleri Nelerdir?
Rapor tipi ve hesap tipi olmak üzere iki farklı gelir tablosu bulunmaktadır. Hesap tipi gelir tablosu; T şeklinde düzenlenmiştir. Tablonun sol tarafında giderler, sağ tarafında ise gelirler yer almaktadır. Rapor tipi gelir tablosunda ise brüt satışlar, satış indirimleri, net satışlar, satışların maliyeti, faaliyet giderleri, diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar, diğer faaliyetlerden olağan gider ve zararlar; kalemler halinde gösterilir. Raporun sonunda ise dönem net karı veya zararı ifade edilir.
Gelir Tablosu İlkeleri
Gelir tablosu oluşturulurken, gerçekleşmemiş satışlar, gerçekleşmiş gibi gösterilemez. Ayrıca, gerçekleşen satışlar, miktarlarından fazla olarak belirtilemez. Gelir tablosu ilkesi olarak, belli bir döneme ait satış ve gelirlerin, bunları elde etmek için yapılan satışların maliyetleri veya giderleriyle kıyaslanması gerekir. Bu yüzden, belirli bir dönem veya dönemlerin başında ya da sonunda maliyet ve giderleri gerçeğe uygun sunabilmek adına alacaklarda, borçlarda ve stoklarda doğru hesap kesim işlemlerinin yapılması zorunludur. Tüm kar ve zararlardan önceki dönemlerin mali tablolarında düzeltme yapılmasını zorunlu kılacak kadar büyüklüktekiler dışındakiler dönemin gelir tablosunda gösterilmelidirler.