ÜRETİM MALİYETLERİ NASIL HESAPLANIR?

Yapılan üretimden, hizmetten kar sağlamak amaçlı yola çıkan firmalar, kuruluşlar için maliyetler oldukça önem arz eder. Maliyetlerini düzgün bir şekilde sağlayamayan firmalar uzun vadede kaybetmeye mahkumdur. Bunun bilincinde olan firmalar maliyet hesaplama yöntemleri hakkında bilgi almakta ve bu doğrultuda hesaplamalarını yapmaktadır.

Her işletmenin sabit giderleri, değişken giderleri ve gelirleri vardır.

Sabit Giderler Nelerdir?

İşletmelerin, firmaların her ay, her yıl düzenli olarak ödedikleri fiyatlardır. Bu giderlere verilebilecek olan en iyi örnek ise kira giderleridir. Kirada bulunan işletmeler her ay ya da yıl içerisinde bu ücreti ödemekle yükümlü olduklarından sabit gider olarak değerlendirilir. Bu gider yapılan üretim ya da verilen hizmetten bağımsızdır. Daha fazla örnek vermek gerekirse; düzenli maaş ödemeleri, emlak vergileri, sigorta ücretleri vb. giderlerdir.

Değişken Giderler Nelerdir?

Değişken giderler sabit giderlerin aksine, üretimde ya da hizmette rol oynayan giderlerdir. Örneğin bir üretim yeri üretim için hedeflenen üretimden daha fazla ürün üretmiş ise bu değişken giderin artmasına sebep olacaktır. 5 adet otomobil yerine 10 adet otomobil üreten bir firmanın, otomobil için kullanmış olduğu malzeme 2 katına çıkmaktadır. Hammadde ve parça maliyetleri 2 katına çıkmış olacaktır. Bu durum da değişken giderlerin artmasına sebep olacaktır.

İnşaat firmaları ya da tarlada çalışan işçiler vb. dönemsel olarak çalışmaktadır. Bu giderler de maaş gideri olmasına rağmen dönemsel olduğundan dolayı değişken gider olarak tanımlanmaktadır.

Elektrik, su, doğalgaz vb. gider kalemlerini sabit gider mi yoksa değişken gider mi olduğu konusu oldukça karıştırılan bir konudur. Ve bazen firmaların çıkış bulma konusu da oldukça güç olmaktadır. Bu ve buna benzer durumlarda oluşan giderlerin ürün üzerinde mi, yoksa şirket için bir gider mi karar vermek gerekir. Örneğin; üretim yapan bir fabrikayı ele alalım. Bu fabrikada X ürünü üretmek için kullanılan makinenin harcadığı elektrik değişken gider olmakla beraber, fabrikada ısınmak için kullanılan klimanın harcadığı elektrik ise sabit giderdir. Çünkü ısınmak için kullanılan elektrik doğrudan X ürününe etki etmemiştir. Bu ve buna benzer durumlarda makinenin bir ürünün oluşturmak için kullanılan elektriğin KW cinsinden hesaplanarak değişken gidere dahil edilmesi gerekir.

Gider kalemleri hesaplandıktan sonra oluşan maliyet için genel olarak belirli fikirlerimiz oluşur ancak satış fiyatlarımızı belirlerken en çok kullanılan yöntem olan başabaş analizi yapmakta fayda vardır.

BAŞABAŞ ANALİZİ

Başabaş analizini kısaca tanımlamak gerekirse. “GELİRLERİN GİDERLERE EŞİT OLMA DURUMU” dur.

Başabaş noktasına yani “0” olma durumuna geldikten sonra işletmelerin karlarını belirlemesi oldukça kolaylaşacaktır. Sürümden kazanan işletmeler çok sayıda ürün satarak ulaşacakları başabaş noktası için, maliyetleri yüksek, satış fiyatları da buna oranla yüksek olan işletmeler az sayıda satış ile bu noktaya ulaşabilir.

İşletmeler hizmette verse üretim de yapsa, bir birim satış fiyatı belirlemektedir. 1 telefonun ücreti, 1 otomobilin ücreti, 1 kalemin ücreti vb. ya da hizmet sektöründe hastanede yapılan muayene ücreti, elektronik cihazların tamiri için ödenen hizmet bedelleri vb. tüm ücretler belirlenirken birim satış fiyatları hazırlanmaktadır. Firmaların kar-zarar oranlarının eşit olduğu durumlar başabaş noktası olarak adlandırılır. Giderlerin fazla olduğu durumda şirket zarar edecek ve şirketler için olumsuz sonuçlar yaratacaktır. Fiyatları belirlerken istenilen kar oranı düzeyinde birim fiyatlar hesaplanmalıdır. 

DİA ERP Programı için linke tıklayınız.

DİA ERP muhasebe çözümlerimize buradan ulaşabilirsiniz.